کلید محافظ نشتی جریان ( یا کلید محافظ جان ) Residual Current Circuit Breaker یا اختصارا RCCB در هنگام وقوع جریان نشتی در سیستمهای الکتریکی خانگی یا صنعتی باعث قطع جریان برق می شود و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری میکند.
با انتخاب و چیدمان صحیح اجزای سیستم حفاظتی و استفاده از کلیدهای محافظ نشتی جریان ( یا کلید محافظ جان ) RCCB میتوان از وقوع حوادث برق گرفتگی و آتش سوزی جلوگیری کرد. مکانیزم عملکرد کلید محافظ جان ، محاسبه اختلاف جریان رفت و برگشتی در مدار است که اگر این اختلاف از حد خاصی تجاوز کند ، نشان دهنده وقوع جریان نشتی در مدار است و بلافاصله دستور قطع توسط کلید محافظ جان صادر می شود.
کلید محافظ نشتی جریان بصورت دو پل ( برای مدار تکفاز ) و چهار پل ( برای مدار سه فاز ) عرضه شده و دارای سه تیپ کلی می باشد :
کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ AC قابلیت تشخیص جریانهای نشتی با شکل موج متناوب AC را دارند. این گروه از کلید محافظ جان بصورت 2 پل و 4 پل در دسترس است. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی 0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت می باشد.
کلید محافظ نشتی جریان تیپ A کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ A قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی را دارند. این گروه کلید محافظ جان در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 80 آمپر و رنج جریان نشتی 0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت است. مدل خاصی از این کلید محافظ جان برای شبکه هایی با ولتاژ 500 ولت نیز ارائه شده است.
کلید محافظ نشتی جریان تیپ B کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ B قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی تا فرکانس 1 مگاهرتز و مستقیم DC صاف را دارند. این گروه کلید محافظ جان نیز در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی 0.03A تا 0.3A بوده و ولتاژ کاری 230 تا 400 ولت است. همچنین مدلهای خاصی از این تیپ محافظ جان با قابلیت کار تا ولتاژ 500 ولت و یا رنج جریان نشتی تا 0.5 آمپر نیز وجود دارند.
حفاظت کلید محافظ جان در هنگام تماس غیر مستقیم در شبکه TT